Ανθεκτικότητα

Τον προηγούμενο μήνα είχα τη χαρά και τη τύχη να παρευρεθώ σε ενα σεμινάριο Παιγνιοθεραπείας απο την play Therapy Greece  https://playtherapygreece.gr με καλεσμένο τον κυριο Mooli Lahad https://www.thetraumatherapistproject.com/podcast/mooli-lahad-phd/ 

Η παρουσία του σε εκείνη την αίθουσα μοιάζει σήμερα στα μάτια μου προφητική. Ο ίδιος ειδικός στην βοήθεια ομάδων/ πληθυσμών που εχουν επιβιώσει φυσικές καταστροφές. Εγω τον άκουγα χαλαρή, ήταν θυμάμαι και τα γενέθλια μου εκείνη τη μέρα και είχα παρόλα αυτά μουλαρώσει να πάω, που να ήξερα πώς μετά απο λίγες μέρες θα υπήρχε κόσμος να εδώ παραδίπλα που θα έτρεχε να σωθεί απο τις φλόγες. Που δε θα γλίτωνε, που θα έχανε τα πάντα...

Ο κύριος MooliLahad λοιπόν εκείνο το πρωινό, ψυχοθεραπεύτης ειδικός στο ψυχικό τραύμα, μιλούσε για το ρόλο της ανθεκτικότητας στην αντιμετώπιση καταστροφών.

Και ειπε κατι σημαντικό και ταυτόχρονα ελπιδοφόρο. Είπε ότι όλοι ή τουλάχιστον οι περισσότεροι απο μας, έχουμε μέσα μας τη δύναμη να σταθούμε στα πόδια μας και να αντιμετωπίσουμε το χειρότερο πραγμα, την πιο δύσκολη κατάσταση. Γιατί έτσι είμαστε. Ο καθένας έχει τα δικά του μέσα, τις δικές του άμυνες τα δικά του μέσα επιβίωσης.

Όταν πρωτοξεκίνησε την έρευνα του, είπε χαρακτηριστικά οτι την πρώτη φορά που βρέθηκε σε πληθυσμό που είχε επιβιώσει απο τσουνάμι και θρηνούσαν χιλιάδες θύματα θεώρησε οτι όλοι θα ηταν στα πρόθυρα αυτοκτονίας και οτι θα έπρεπε να μεταφερθούν σε ψυχιατρικές κλινικές. Συγκλονίστηκε παρόλα αυτά με την εικόνα που αντίκρισε οταν κατάλαβε πως οι άνθρωποι προσπαθούσαν να συνεχίσουν την καθημερινότητα τους, τη ρουτίνα τους όσο καλύτερα μπορούσαν για να καταφέρουν να επιβιώσουν και να ξεπεράσουν το τραύμα. Ενώ ηταν συνταραγμένοι και ήθελαν να μιλήσουν, και να ακουστούν με προσοχή για να καταλάβουν και οι ίδιοι τι τους είχε συμβεί παρόλα αυτά δεν είχαν κλονιστεί ψυχικά και μπορούσαν να διαχειριστούν και την πιο ακραία κατάσταση με αξιοπρέπεια.

Ο καθένας απο μας έχει καποια εργαλεία που χρησιμοποιεί για να νιώσει καλυτερα. Κάποιοι κοιμόμαστε παραπάνω, κάποιοι τρέχουμε, κάποιοι ανοίγουμε το ψυγείο τη νύχτα, κάποιοι θέλουμε αγκαλιές και χάδια, κάποιοι το ρίχνουν στη δουλειά, γράφουν ποιήματα, ζωγραφίζουν, φτιάχνουν πράγματα με τα χέρια τους. Το σημαντικότερο σε ολο αυτό είναι να είσαι ικανός να χρησιμοποιείς διάφορα εργαλεία άμυνας για να κρατάς τον εαυτό σου σε ισορροπία, να έχεις δηλαδή ανθεκτικότητα για να μπορέσεις να αντεπεξέλθεις σε μια δύσκολη πραγματικότητα.

Η ανθεκτικότητα ειναι επίκτητη αλλα μπορεί και να διδαχτεί. Σύμφωνα με το μοντέλο του Lahad υπάρχουν 5 είδη/κομμάτια άμυνας/επιβίωσης σε πολύ ελεύθερη μετάφραση.

Η πίστη και το σύστημα αξιών, το Συναισθηματικό, Κοινωνικό, Γνωσιακό, Φυσιολογικό *κάνω κάτι/πράττω και η Φαντασία. Ο ίδιος ονομάζει το μοντέλο του, που προέκυψε απο μακροχρόνιες έρευνες, Basic Ph απο τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Belief, Affect, Social, Imaginative Cognitive, Physiological.

https://www.lcps.org/cms/lib4/VA01000195/Centricity/Domain/8931/HOW%20CHILDREN%20COPE.pdf

Οι περισσότεροι απο μας εχουμε ενα κράμα εργαλείων επιβίωσης και αυτό ειναι το φυσιολογικό.

Κάποιοι τείνουν να κλείνουν σε κάποιες άμυνες περισσότερο από άλλες. Έτσι θα δούμε ανθρώπους που για να ηρεμήσουν θα βρίσκονται συνεχώς στο Ίντερνετ συλλέγοντας πληροφορίες για το τι έγινε, κάποιοι θα πηγαίνουν για καφέ με φίλους, θα κλαίνε και θα γελάνε, κάποιοι θα κάνουν προσευχές, κάποιοι θα φαντασιώνονται λύσεις και θα ονειροπολούν και άλλοι θα βγούν έξω, θα μοιράζουν νερά ή θα καθαρίζουν νεροχύτες και ντουλάπια. Έτσι μπορούν, έτσι κάνουν και καμμια άμυνα δεν ειναι κατακριτέα. Κάθε άνθρωπος έχει το δικό του μοναδικό τρόπο να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις και μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορες στρατηγικές για να νιώσει καλυτερα.

Σκεφτείτε τον εαυτό σας, εσείς τί κάνετε για να ανεβάσετε τον εαυτό σας; Ο κύριος Lahad τόνισε επίσης εκείνη τη μέρα, οτι το άτομο που χρησιμοποιεί περισσοτερες στρατηγικές απο τις 5 κατηγορίες είναι και το πιο ισορροπημένο, ενώ στόχος της ψυχοθεραπείας είναι σε τέτοιες καταστάσεις, να δώσει και άλλες λύσεις εργαλεία σε κάποιον που έχει λιγοστές στρατηγικές άμυνας όπως πχ προσεύχομαι μοιρολατρικά, βρίσκω διέξοδο σε φανταστικό κόσμο.

Οι πυρκαγιές που ζήσαμε πρόσφατα είναι μια φυσική καταστροφή. Ειναι πολυ άσχημο αυτό που έγινε. Ειναι μια τραγωδία. Εύχομαι να βρούν οι άνθρωποι αυτοί, τη ψυχική ανθεκτικότητα, εύχομαι η φύση να τους έχει προικίσει με αρκετές στρατηγικές άμυνας, εύχομαι αυτοί που έμειναν πίσω, να βρούν τη δύναμη να σηκωθούν, να θρηνήσουν τους αγαπημένους τους, να γεμίσουν το κενό μέσα τους, να φτιάξουν τα σπίτια τους και τη ζωή τους από την αρχή. Ελπιδοφόρες οι κινήσεις για βοήθεια υλική /οικονομική, τα πλήθη των εθελοντών, οι ουρές για αιμοδοσία, οι πρόσκοποι, οι ομάδες, τα παιδιά που μοιράζουν μπουκάλια, οι γείτονες που προσέχουν άγρυπνοι για πλιάτσικα.

Η χώρα μας έχει μάθει σε σεισμούς, σε πλημμύρες, σε φωτιές, σε μνημόνια, σε κρίσεις οικονομικές. Έχει μάθει να δοκιμάζεται και να παλεύει. Λυπάμαι πολύ για όλα.

Εύχομαι απο τη στάχτη να βλαστήσει σύντομα ζωή.